ROMA UYGARLIĞI,İMPARATORLUK DEVRİ
ROMA UYGARLIĞI
- Krallık, cumhuriyet ve imparatorluk olmak üzere üç dönemde incelenir.
- MÖ 3.yy'da İtalya'da siyasi birliği sağlayan Latinler tarafından kuruldu.
- Roma şehri, efsaneye göre MÖ 753 yılında Romulus tarafından kurulmuştur. Böylece krallık devri başlamıştır. MÖ 508 yılında son kralın kovulmasıyla Cumhuriyet devri başlamıştır.
- Cumhuriyet döneminde fetih hareketleri başladı.
- Romalılar, Kartaca'yı ele geçirebilmek için yaptıkları savaşların ikincisinde, Kartacalılar, filleriyle birlikte İtalya'ya girdiler. Kartaca Savaşlarının üçüncü safhasında Romalılar galip geldiler ve Kuzey Afrika'yı ele geçirdiler. (Bu savaşlar Üç safhada olmuştur:
- MÖ 264-241 / 218-201 / 149-146 )
- Sırasıyla İspanya, Yunanistan, Anadolu ve cumhuriyetin sonlarına doğru ise Mısır Roma topraklarına katıldı.
- Sezar'ın öldürülmesinden sonra İmparatorluk devri başladı(MÖ.27)
İMPARATORLUK DEVRİ
- Fetihler büyük ölçüde durmuştur.
- İç sükunet sağlanarak yollar yapılmış ve halkın refah seviyesi yükseltilmeye çalışılmıştır.
- III. YY'da Roma İmparatorluğu gücünü kaybetmeye başladı.
- Merkezin zayıflaması, eyaletlerin kuvvetlenmesi, kavimler göçü sonucu sınır boylarındaki savaşların uzun sürmesi, hırıstıyanlığın yayılmasıyla çıkan iç karışıklıklar imparatorluğun 395 yılında ikiye ayrılmasına neden oldu.
- 476 yılında kuzeyden gelen barbar kavimlerinin saldırısı sonucu yıkıldı.
DEVLET YÖNETİMİ
- Kralı; İhtiyarlar meclisi teklif eder. Halk meclisi(Kuria) da seçerdi.
- Kral senatoya yapacağı işleri danışırdı.
- Cumhuriyet döneminde senatonun seçtiği iki konusu ülkeyi yönetmişti.
- Konsüller; Senatoya hesap verirlerdi.
- Bunalımlı dönemlerde altı aylık sürelerle diktatör denilen birisi ülkeyi yönetirdi.
- Bu süre içerisinde yaptığı işlerden dolayı kimseye hesap vermezdi.
SOSYAL SINIFLAR:
- Romada, patrikiler, plebler, yanaşmalar ve köleler olmak üzere dört sosyal sınıf bulunuyordu.
- Patrikilerà Oy hakkı olan zengin toprak sahiplerinden oluşuyordu.
- Plebler; Küçük çiftçiler, zanaatkârlar, tüccarlar ve çobanlardan oluşurdu. Askere alınmaz ve oy kullanamazlardı.
- Yanaşmalar; Vatandaşlık hakkını kaybedenler.
- Köleler; Hiçbir hakları bulunmazdı. Romada köleler sık sık ayaklanmışlardır (Spartaküs ayaklanması).
- Anadolu bayındır hale getirildi.
- At yarışları için hipodromlar yapıldı. Mısır ve İran ile yapılan savaşlar için yollar yapıldı.
- Stadyum, tiyatro salonları, belediye binaları, hamamlar, kütüphaneler, aepora (büyük meydanlar) yapıldı.
ROMA ESERLERİ:
- İstanbul Valen Su Kemeri
- Ankara Elmadağ Su Yolu
- Ankara'da Ogüst Mabedi
- Antalya Aspendos Tiyatrosu
HUKUK
- On iki Levha Kanunları: Patriki ve pleb mücadelesi sonucunda plebler de bu kanunlar ile patrikilerle aynı haklara sahip olmuşlardır.
DİN
- Hırıstıyanlık 313 Yılında serbest bırakıldı.
- 330 yılında İstanbul Roma İmparatorluğun başkenti oldu ve hırıstıyanlık da resmi din oldu.
- 325 İznik Konsilinden sonra hırıstıyanlıkta ilk ayrılıklar başladı (Aryanizm, nasturizm, monofizizm)
- 451 Kadıköy Konsiliyle de İstanbul Kilisesi Roma'dan ayrılması sonucu Ortodoksluk mezhebi ortaya çıktı.
