//-->

ders-konulari

SÜMERLER

SÜMERLER


• Birbirinden bağımsız SİTE denilen şehir devletleri halinde yaşadılar. En önemli şehirleri; Ur, Uruk, Lagaş'tır. Bu şehir devletleri ENSİ veya PATESİ denilen Rahip-krallar tarafından yönetiliyordu.
• Çok tanrılı inanca sahip Sümerlerin tapınaklarına ZİGGURAT denirdi.
• Mezopotamya'da evler ve tapınaklar taş az olduğundan kerpiç ve tuğladan yapılmıştır.
• NOT: Hem bu özelliğinden hem de sık sık istilalara uğradığından bu yapılar günümüze kadar ulaşmamıştır
• Günümüz Uygarlığının temeli olan yazıyı (ÇİVİ YAZISI) ilk kez Sümerler bulmuştur.(MÖ. 3500)
• Tarihte İlk yazılı hukuk kuralları Sümerler tarafından oluşturulmuştur. Bu özellikleri ile Sümerlere dünyadaki ilk Hukuk devleti diyebiliriz.
• NOT: Lagaş Kralı URUKAGİNE tarafından oluşturulan ilk yazılı kanunlar "fidye ve bedel" sistemine dayanıyordu.
• Sümerlerin en önemli edebiyat eserleri; Gılgamış Destanı, Yaradılış Destanı ve Tufan Hikayesi'dir.
• Sümerler Matematik ve Geometrinin temellerini atnışlardır. (Dört işlemi bulmuşlar, dairenin alanını hesaplamışlar, çarpma ve bölme cetvelleri hazırlamışlardır.)
• Sümerler astronomide de gelişmişlerdir. (Burçları bulmuşlar, bir ayı 30, bir yılı 360 gün olarak hesaplamışlardır. NOT: Dünyada ilk kez AY YILI hesabına dayanan takvimi Sümerler bulmuşlardır.
• Son araştırmalara göre örf, adet,geleneklerine ve dil yapılarına, kullandıkları aletlere bakılarak Sümerlerin Mezopotamya'ya Orta Asya'dan geldikleri Türk olabilecekleri tahmin edilmektedir.
• Akkadlar tarafından yıkılmışlardır.
Sümerler
   Jeologlara göre dünyamizda HAYAT, sularda 20 milyon yil önce baslamis, antropologlara göre de ILK INSAN 250.000 yil önce canlilar arasindaki yerini almistir. Arkeologlara göre ILK RESIM, HEYKEL ve OYMALAR 30.000 yil öncelerine kadar uzanir. Din kitaplarindaki kissalarin yani sira, tarihçilere göre de ILK SEHIRLESME zamanimizdan 11.000 yil kadar öncedir. MEZOPOTAMYA'da (Güneydogu ANADOLU'nun uzantisi) M.Ö. 9000; ve Konya-Çatalhöyük'te M.Ö. 8000 yillarindadir.
   M.Ö.5000 yillarindan itibaren MEZOPOTAMYA'yi meydana getiren DICLE ve FIRAT nehirleri çevresinde (sonradan URAL ALTAYIK olarak adlandirilan) SÜMERLER, ELAMLAR, HURRILER; (SAMI) AKAD, ASUR, BABIL, MISIR; ve (yine sonradan bazilarinca Hint-Avrupai olarak adlandirilan) HITITLER yasamislar ve birbirleriyle sürekli sürtüsmüslerdir.
   Ilk yaziyi M.Ö.3300 yillarinda SÜMERLER bulmustur. Çivi Yazısı diye adlandirilan bu yazinin kökeni resim-yazi idi. Batida MISIR'i etkilemis, ancak Misir HIYEROLIF yazisi sonra kendi sistemi içinde gelismistir. Doguda ise Iran yoluyla HINDISTAN'a ulasmistir. INDUS YAZISI hep o asamada kalmistir. Daha doguda ÇINLILER ise çivi yazisindan bir ölçüde etkilenmisler, ama sonra kendi sistemlerini kurmuslardir.
   SÜMERLER yaziyi bulan millet olmakla yetinmemisler, GILGAMIS DESTANI ile ilk siir ve edebi yazi örneklerini de vermislerdir. SUMERLER MEZOPOTAMYA'nin güneyinde siteler, kanallar kurmuslardir. Ulastiklari medeniyet seviyesi ile hukuk, dil ve mimaride M.Ö. 2000'lerde bölgeye gelen Samileri de etkilemislerdir. Daha sonralari yöreye inen HITITLER de SÜMERLER'den dolayli olarak etkilenmislerdir.
   Bütün bu bilgiler gösteriyor ki, "Ari Kürdistan" diye adlandirilmak istenen BÖLGEDE, O TARIHLERDEKI ARI diye bilinen TEK HALK, belki HITITLER'DIR... Digerleri ya SAMI'dir, ya da TURANI'dir.
   Bunun ispati da, kil tabletlerdeki yazilarin hangi dile yakin oldugu konusunda yapilan çalismalardir. Pek çok yabanci yazarin o dönemde bölgede Ari bir dil tesbit edememesi bir yana; yaptiklari çalismalar SÜMER ve ELAM dillerinin bugünkü TÜRKÇE'ye hayret uyandiracak kadar benzedigini göstermistir. Prof. Hamit Zübeyir KOSAY'in bu konudaki katkilari da büyüktür. Kazim MIRSAN ise ilk yazinin duvar resimlerinde basladigini, ve bunlarin TÜRK sembolleri oldugunu belirtir... Ilerde detaylarina girecegiz.
SUMERCE TÜRKÇE
ad (adda) ata
ilu ulumak
izi isi
e ev
kiya kiyi
egi ece (prenses)
es esmek
ku koymak
ku (gümüs)  yumcu (gümüsle ugrasan)
gisku sisko
dim (dik duran) dimdik
de demek
duru durmak
kusu kosmak
güles (gülen adam) güles, gülenç
ara (ir) (yürümek) aralasmak, irilmek
bur (delik) burgu (delik açan alet)
bal balta
bar parlamak
udun (firin) otun (ayrica firinda yakilan: odun)
us (akil) us
ib ip
alim (kuvvetli,yüksek) alimli
tukul (dost) tohul
tam (safakvakti) tan
ulu (muhtesem, yüce) ulu-ulug
Bugin (göl) Buget (biriktirilmis su, Anadolu)
A-na ? Ne ? (Anadolu'da hayret ifadesi:Aney!..)
Bur Bardak
Buy, bun Boyun
Bu Bulak (çesme)
Bab Baba
Azag (mukaddes) Izgi, edgü (Eski Türkçe)
Gig (zayif) Ig, yig (hasta, Eski Türkçe)
Ud ( gün, zaman) Id, öd (zaman, Eski Türkçe)
Zak (taraf) Yak (yakin)
Gup, kup (gitmek) Kopmak (kosup gitmek, Anadolu)
Gim ? Kim ? Kim ?
Ama (ana) Aba (Anadolu’da)
-Gis (odun) Yis (Orhun Türkçesi)
Gar (isik) Yaruk (Eski Türkçe)
Gen (kadin hizmetçi) Kün (cariye,Orhun’dan)
Tag Deg(mek)
Ug, uku (halk) Ugus (kavim)
Vur, vir (sarki söylemek) Yirlamak, irlamak
Ur(u), ir (erkek) Er, ir (Uygurca : uri)
Gir (ates) Kor
Udun (ates) Od, ot, odun (ateste yanan)
Dingir Tengri (Eski Türkçe), TANRI, (Kumanca : dingir)
Dagal (genis olmak) Dagilmak
  
   SÜMERCE bazi kelimeler S harfiyle varligini YAKUTÇA'da sürdürür. Ancak bizim simdiki TÜRKÇE'de S-Y degisimine ugramis haliyle karsimiza çikar.
AKADLAR
• Arap Yarımadasından Mezopotamya'ya gelen Sami kökenli bir kavimdir.
• İlk sürekli ve düzenli orduları kurmuşlardır. (Bu sayede kısa zamanda Mezopotamya'nın tamamına sahip olmuşlardır.)
• Tarihte bilinen ilk büyük imparatorluğu kurdular.
• Kurucuları SARGON, başkentleri AGADE'dir. (Tapınaklarına da AGADE denilirdi.)
• En önemli mimari eserleri ZAFER ANITI'dır.
 

Bugün 8 ziyaretçi (103 klik) kişi burdaydı!
Reklam Alani
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol