YÜZYIL SAVAŞLARI,MEAUX BARIŞI,PARİS ANTLAŞMASININ SONUCU
Yüzyıl Savaşları
İngiltere ile Fransa'yı1154 ile 1159 Paris Antlaşmasıarasında karşıkarşıya getiren siyasi bunalım dönemini, Yüzyıl Savaşı'nın başlangıcı sayabiliriz. XIV. ve XV. yüzyıllardaki çatışmalar gibi bu dönem de arkası gelmeyen silahlı çarpışmalara sahne oldu. Bu çatışmalardan bütün ayırıcı nitelikleri kazanmış, güçlü bir vatanseverliğe sahip iki millet, Fransa ve İngiltere doğacaktır.
Derebeyliğe özgü karakterini daima koruyacak olan birinci Yüzyıl Savaşı'nda çok farklı tipte iki monarşi, belirgin özellikleri olan iki siyasi birlik, tarih sahnesinde görüldü.
Capetler'le Plantagenetler arasındaki anlaşmazlık, o günün koşullarının beklenen sonucuydu. Capetler'e savaşaçmadan önce Henri II, çevresindeki topraklarıişgal ederek ve Barcelona, Alsace gibi derebeyliklerle ittifak yaparak Fransa kralınıyalnız bıraktı. Louis VII, Henri II ile Gisors'da bir barışimzalayarak bir kısım toprakları İngiltere kralına bıraktı. Bu arada Henri II, şansölye Becket'i kilise üzerinde bir hakimiyet kurmak amacıyla Canterbury piskoposluğuna getirdi (1162). Ancak Becket, Henri II'nin kiliseyi dize getirmek için koyduğu ağır vergilere itiraz etti. Henri II, kiliseye tanınan ayrıcalıklarıkaldırmak istiyordu. Kralın laik yasalara olduğu gibi, ruhban üzerinde de mutlak üstünlüğünü kanun hükmüne bağlayan Clarendon Yasaları'nı kabul ettirmesi için sert tedbirler alması gerekti (1164).
Henri II, Becket'in Louis VII'e sığınmasıüzerine ona savaşaçarak Becket'i elegeçirmeyi düşündü. İki yıl süren savaşta (1167-1169) Henry II, Fransız tacına bağlı toprakları ele geçirmek için çarpışırken Louis VII, krala başkaldıran İngiliz asillerini destekledi. Kesin sonuç alınamayan bu savaşların aldığı durumdan kaygılanan
Henry II, Louis VII ile barış imzaladı.
29 Ocak 1170'de Becket'in öldürülmesi Henry II'nin güçlü iktidarının sonu oldu. En yakınları bile kralın zorba iktidarına başkaldırdılar. Oğlu Henry Fransa'ya sığındı ve Louis VII tarafından İngiltere kralı ilan edildi. Bu olay geniş ve yaygın bir iç isyanın başlangıcıoldu. Louis VII, Normandiya'yıişgal etti (1173) ve Rouen'i ku-
şattı. İskoçyalıları yendi ve baronların isyanını bastırdı. Normandiya'yı Fransızlardan alan kral, 1174'de Montlouis'de imzalanan barışile statükonun korunmasını sağladı.
1180 tarihinde Philippe II Auguste Fransa kralı oldu. Philippe II, genç Geoffroy adına Henry II'den Anjou'yu istedi. Henry II razı olmayınca savaş başladı (1187). İngiltere kralıFransa kralıile barışa razıoldu. Bu arada babasından hiçbir yetki almamış olan Richard, Berry'yi işgal ederek yeni bir savaşın başlamasına neden oldu.
Richard, babasından taht üzerindeki veraset hakkını kabul etmesini istedi. Baba oğul arasındaki bu çekişme yeni bir Fransız-İngiliz savaşına neden oldu. Bu savaşlar sonunda Henry II, bir kısım toprakları Fransa'ya bırakmak zorunda kaldı. Bir süre sonra tahtıoğlu Richard (Aslan Yürekli Richard)'a bırakarak öldü. Richard iki
yıl kutsal topraklarda savaştı. Fakat, Almanya'dan geçerken imparator Henry VI tarafından tutsak alındı. Richard (Aslan Yürekli)'ın esareti sırasında İngiltere'de taht, kardeşi z John (Yurtsuz)'un idaresinde kaldı. Philippe II Auguste bu durumdan yararlanarak İngiltere'nin Fransa'daki topraklarını ele geçirmek istedi. Richard, İngiltereye döner dönmez Fransaya geldi ve Philippe II Auguste savaş açtı. Yenilen Philippe barış istedi (1196). İngiltere, işgal ettiği Fransız topraklarını geri verirken Flandre'da, Somme'da ele geçirdiği topraklardan çekildi (1199). Savaş, İngilterenin zaferi ile sonuçlanacak gibi görünürken, bir felaket savaşın kaderini değiştirdi. Richard (Aslan Yürekli), Limousun'un kuşatılmasısırasında vurularak öldü.
Bir süre sonra John, Fransa kralının harekete geçmesini beklemeden Brötanya kontu Arthur'u yendi ve esir aldı. Baronlar bir koalisyon halinde Philippe Auguste ile birleştiler. John, Brötanya'ya sığındı ve orada Arthur'u öldürttü. Bu cinayet bütün baronların isyanına neden oldu. Bu yaygın isyandan yararlanan Philippe II Auguste, Normandiya'yıelegeçirdi. Bunun arkasında iki yıllık bir barışimzalandı. Bu savaşlar sonunda Brötanya, Normandiya, Anjou, Maine ve Tourraine Fransa tacına bağlandı.
Philippe II Auguste Loire'ın savunmasını oğlu Louis'ye bırakarak Flamanlar üzerine yürüdü. Louis, Yurtsuz John'u ağır bir yenilgiye uğrattı(1214). Philippe II Auguste birleşmiş düşman ordularını yendi. Bu iki taraflı yenilgiden sonra John, Fransa üzerindeki ihtiraslarından vazgeçmek zorunda kaldı.
Kralın kötü sonuçlanan Avrupa seferleri, İngiltere'yi geniş ölçüde etkiledi. Ağır vergiler ve John'un despotca davranışları baronlar arasında hoşnutsuzluk yaratmıştı. Yurda dönüşünde kralı, kral iktidarını sınırlayan "İngiliz Haklarının Büyük Şartı" (Magna Carta) adlı kanunları kabul ve ilana zorladılar (1215). John çatışmayı göze alamayarak kanunu kabule razı oldu. John'un ölümünden sonra Papa, Henry III'yi kral ilan etti.
XII. yüzyılda doğudan gelen ManicilikakımıLanguedoe'da büyük taraftar toplamıştı. Kilisenin gücünden ürken ve zenginliğine göz diken Toulouse kontları yeni dinin yayılmasına ortam hazırladılar. Vatikan temsilcisi Maniciler tarafından öldürüldü (1208). Papa, kuzey baronlarını Languedoe'a karşı bir haçlı savaşına çağırdı. Üç yıl süren çatışmalarda Toulouse'un tamamı işgal edildi.
Meaux Barışı'na neden olan siyasal ve askeri olgular nelerdir?
Philippe II Auguste, Güney Fransayı ele geçirmek için olaylardan faydalanmayı düşündü. Oğlu Louis'i, Simon de Monfort'un yardımına gönderdi. Bazıhaçlıların bazıkont Raymond VII taraftarlarının ağır bastığıçarpışmalar on yıldan fazla sürdü. Philippe II, savaşsona ermeden öldü. Oğlu kral Louis VIII, Toulouse'un işgalini tamamladı. Fransa 1220 Meaux Barışıile Güney Fransa'daki birçok eyaletin sahibi oldu.
Henry III'nin başarısızlıkları İngiltere'de hoşnutsuzluğu arttırmıştı. Simon de Monfort'un önderlik ettiği baronlar ve piskoposlar, yeni isteklerle kralın karşısına çıktılar. Bir asiller meclisi kurulmasını, Büyük Şart ile tanınan vatandaşhaklarının genişletilmesini, İngiliz kilisesinde reform yapılmasını istediler.
Paris Antlaşmasının sonucunda ne olmuştur?
Louis VIII'in yerine geçen Saint Louis 1254'de Filistin'den döndüğü sırada İngiltere karanlık bir dönem yaşıyordu. Saint Louis bir barışyaparak iki ülke arasında sürüp giden çatışmalara bir son vermek istedi. Henry III, baronların da zorlamasıyla Fransa kralının barış teklifini kabul etti. 1259 Paris Antlaşması birinci Yüzyıl Savaşı'nın sonu oldu. İngiltere, Fransa'daki bir kısım topraklarınıgeri aldı. Normandiya, Anjou ve Tourraine kesin olarak Fransa'ya bırakıldı.
1337-1475 yıllarınıkapsayan İkinci Yüzyıl Savaşları'nın sonunda ; yüzyıl savaşları dönemi artık sona ermişti. Calais en az yüz yıllık bir süre için İngilizlerin elinde kalmış, Fransa güneybatı eyaletlerine yeniden sahip olmuş, Brötanya Fransız nüfuz bölgesi içinde kalmıştı. Fransa'da savaş, getirdiği felaketlerin yanında ülke
için çok değerli bir kavramın, milliyetçilik kavramının doğmasına ve toplumun her sınıfın bilinçlenmesine ortam hazırlamıştır. Valois'lar çağının derebeylik savaşıyerini bir uluslar kavgasına bırakmıştı. Yüzyıl boyunca Avrupa'yıkana bulayan bu kavgadan iki yeni ulus, iki yeni devlet Fransa ve İngiltere doğdu. Derebeylik,
artık çağın ihtiyaçlarına yetmediğini göstermişti. Şimdi bu eskimiş rejim, toprakların bağımsızlığa kavuşturulması için yapılan savaşlarda güçlenen monarşiye yerini bırakıyordu. Yüzyıl Savaşları, krallık birliğini güçlendirdiği oranda büyük derebeylerin iktidar ve otoritelerini de yıkmıştı.Artık mutlakiyetçiliğe kadar gidecek olan monarşilere yol açılıyordu.
